'آلودگی برخی گونه های پرندگان در ایران به جیوه'

یک گزارش جدید زیست محیطی از آلودگی ۱۸ گونه از پرندگان ایرانی به ترکیبات جیوه خبر می‌دهد.
نشریه "تحقیقات محیط زیست" که در آمریکا منتشر می شود در آخرین شماره‌ خود در فوریه ۲۰۰۷ نتایج یکی از تازه‌ترین مطالعات انجام شده بر روی پرندگان ایرانی را منتشر کرده است.
این تحقیق جدید که با هدایت دو پژوهشگر برجسته‌ ایرانی در زمینه‌ محیط زیست، دکتر عباس اسماعیلی ساری و دکتر بهرام کیابی، انجام شده نشان می‌دهد آلودگی منطقه‌ا‌ی وسیع از مناطق داخلی استان خوزستان تا کرانه‌‌های خلیج فارس به انواع آفت‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و نشت مواد شیمیایی از مجتمع پتروشیمی بندر امام، منجر به آلودگی ۱۸ گونه از پرندگان ایرانی به ترکیبات جیوه شده است.
میانگین آلودگی گزارش شده برای این ۱۸ گونه در حدود ۹/۰ (نه دهم) میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن پرندگان بوده در حالی که این مقدار برای پرندگان شکاری به ۲/۱ (یک ممیز دو دهم) میلی گرم و به طور خاص برای "چرخ" که پرنده‌ای شکاری از خانواده‌ی شاهین به شمار می‌رود به بیش از ۲ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن پرنده می‌رسد.
اثر عمده‌ جیوه بر پرندگان در ایجاد تغییراتی نظیر کوچک شدن اندازه‌ چنگال‌های پرنده، کم شدن زمان مراقبت از تخم و اندازه‌ تخم، کاهش زاد و ولد و بالاخره طول عمر کوتاهتر برای جوجه‌هاست.
ردیابی جیوه‌ در بدن پرندگان از طریق آزمایش پر آن‌ها صورت می‌گیرد. در حقیقت ارتباط میان شریان‌های خونی با پرها منجر به انتقال آلودگی‌های موجود در خون به پرها می‌شود. به این ترتیب پر پرنده همواره شاخص‌های مناسبی برای ارزیابی نوع و میزان درگیری جانور با آلودگی‌های زیست محیطی به شمار می‌رود.
مطالعه‌ مشابهی که در سال ۲۰۰۰ توسط پژوهشگران دانشگاه میلان در ایتالیا صورت گرفت نشان از آلودگی انواعی از پرندگان شکاری به فلزات سنگین نظیر جیوه، سرب و کادمیوم در دو کشور پاکستان و هند داشت. بنابراین آلودگی وسیع منطقه‌ای به چنین فلزاتی دور از انتظار نبوده است.
بر اساس گزارش جدید میزان آلودگی در پرندگان گیاهخوار در پایین ترین حد قرار دارد اما در پرندگان شکاری بی‌مهره‌خوار و بعد در میان پرندگان شکاری که از مهره‌داران کوچک تغذیه می‌کنند افزایش می‌یابد.
چنین افزایش تدریجی حاکی از شدت آلودگی گیاهان و جانوران کوچک مهره‌‌دار به ترکیبات جیوه است.
گرچه پژوهشگران می‌گویند یافته‌های آن‌ها در مقایسه با سایر مطالعات انجام شده نشان دهنده‌ آلودگی‌ کمتر پرندگان ایرانی است با این همه اعلام کرده‌اند که وجود ترکیبات جیوه در پر پرندگان حکایت از وجود آلودگی در سطح گسترده‌تری در منطقه دارد.

 گروه زیست دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد

داروین 'از انتشار یافته هایش بیم نداشت'

یک بررسی تازه می گوید این تصور که چارلز داروین انتشار کتاب "سرمنشا گونه ها" را به خاطر ترس از تمسخر برای 20 سال عقب انداخت افسانه ای بیش نیست.

یک مورخ اهل کمبریج که به نوشته های داروین دسترسی دارد می گوید مطلقا هیچ نوع شاهدی وجود ندارد که نشان دهد این طبیعی دان انگلیسی نظریه تکامل را برای سال های طولانی مخفی نگاه داشت.

دکتر جان ون وای می گوید اشتغال شدید داروین به نگارش سایر آثارش و به علاوه بیماری های گهگاهی مانع از آماده شدن کتاب تکامل می شد.

تحلیل های او از وقایع آن زمان در نشریه "انجمن سلطنتی" چاپ شده است.

وی به سایت خبری بی بی سی گفت: "اگر نامه های او را از 'سال های شکاف'، چنانکه من آن دوره را می نامم، بخوانید در آن خطاب به دوستان و اقوامش اشارات زیادی به اینکه قصد دارد با نظریه اش چه کار کند دارد - و آن این است که او قصد داشته کتاب را پس از اتمام کارهای دیگرش به چاپ برساند."

وی افزود: "مشکل این است که این 'کارهای دیگر' خیلی بیش از انتظار او طول کشید."

کار دیگر مورد بحث از جمله شامل ثبت اوصاف دقیق حیوانات، گیاهان و صخره هایی بود که او در سفر سرنوشت ساز خود به جزایر گالاپاگوس با کشتی "اچ ام اس بیگل" انجام داد.

کتاب پرنفوذ و اثرگذار چارلز داروین به نام "در باب سرمنشا گونه ها به شیوه انتخاب طبیعی" ابتدا در سال 1859 منتشر شد. وی در صفحات آغازین آن به این موضوع اشاره می کند که ایده های محوری نظریه در سال 1837 به ذهن او خطور کرد.

تاکنون توضیحات متفاوتی درباره اینکه چرا انتشار آن ایده ها 22 سال طول کشید ارائه شده است.

برخی می گویند که داروین انتشار کتاب را پشت گوش می انداخت چون نگران تحقیر آن از سوی جامعه علمی بود، سایرین بر این نظرند که او نگران بود از سوی کلیسا سرکوب شود و عده ای نیز حتی می گویند که احتمال دارد ایده های داروین همسر مذهبی اش را به خشم می آورد یا اینکه اصولا منعکس کننده یک نوع پریشانی عمیق روحی بوده است.

اما دکتر ون وای از دانشگاه کمبریج از موقعیت خاصی برای داوری در مورد انگیزه های واقعی داروین برخوردار است.

وی عمر حرفه ای خود را صرف مطالعه داروین کرده و شمار عظیمی از یادداشت ها، خاطرات و سایر اسناد داروین را برای یک کتابخانه اینترنتی جمع آوری کرده است.

دکتر ون وای می گوید معاینه دقیق این متون نشان می دهد که عزم داروین برای انتشار کتاب هرگز خللی نپذیرفت.

وی می گوید: "داروین آگاه بود که نظریه هایش مورد استهزاء قرار خواهد گرفت اما این به آن معنی نیست که او از بیان اعتقاداتش بیم داشت."

"پروژه او بسیار بلندپروازانه و دارای ابعادی عظیم بود و او برای جمع آوری شواهد به زمان نیاز داشت. اما او همچنین درگیر پروژه های دیگر بود - کارهای مربوط به سفر با بیگل، سایر مطالعاتش - و همین موضوع باعث تاخیر زیادی شد تا اینکه کار بر نظریه گونه ها را آغاز کرد."

نظریه تکامل داروین که می گوید گونه ها در طول نسل ها از طریق انتخاب طبیعی خصوصیات مطلوب، تکامل پیدا می کنند به یکی از ارکان اساسی علم زیست شناسی بدل شده و بر رشته های دیگر علمی نیز اثر گذاشته است

 گروه زیست دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد